Zeyt Roni: Peki ben birşey sorayım 😀 Crypto coin sektöründe merkeziyetsiz borsa kurulabilir mi ?
Eray Tav: Crypto coin sektorunde derken? yani normal kripto sektorunde diyorsan zaten merkeziyetsiz borsalar var. Benimde cok begendigim ve guzel projeler. Halen cok yeterli ve cok iyi bir duruma ulasmis degiller ama gun gectikce gelisiyorlar. Bunu yapmak zor degil. Ama merkezli projeler gibi isin içinde para olmayinca ve yapanin cebine para gecmeyince proje yavas ilerliyor tabi.
Suanda en sevdigim ve hacmi en yuksek olan Bisq
Halil Çoban: Bitcoin sadece 21 milyon üretilecek deniyor. Şu anda dolaşımda 17. 5 milyon var ve madencilik yolu ile üretiliyor deniyor. Bitcoin veya herhangi bir coin nin dolaşımdakinden fazla üretilmediğini nasıl öğrenirim veya nasıl güvenirim. Bunların adetin i takip eden denetleyen bir kuruluş var mı. Örneğin bch nin kurucuları 5 yıl sonra çıkıpta piyasaya 5 milyon sürerse kim bunları durduracak.
Eray Tav: Guzel bir soru
Bitcoin sistem olarak yani yazilim olarak 21 milyon tane olacak sekilde yaratilmistir. Yani sistem o sekilde duzenlendigi icin buna birtane daha fazla bile ekleyemez, bir tane bile cikaramazsin. Sistem sabit yani. Kessinlikle degistirilemez. Nasil bu kadar emin olabiliyorum?
Bitcoinin yazilimi tamamen acik kaynak kodlariyla yapilmistir. Yani herhangi (kod bilen) bir kisi gidip butun kodlarini satir satir inceleyerek bundan emin olabilir ki bu zamana kadar ben dahil binlerce kisi bu incelemeyi yapti. Suana kadar hic kimse sistemde tek bir degisiklk yapamadi. Sistemi hackleyemedi. Cokertemedi. Dolayisiyla, herseyin acik ve sabit olmasindan dolayi sistemin nasil kuruldugunu gorebiliyor, emin olabiliyor, ona gore guvenebiliyoruz.
Mevcut adetlerin ne halde oldugunu takip eden bir kurulus degil, kisiler var. BItcoin de butun islemler nasil acik sekilde herkese gosteriliyorsa, butun kaynak kodlari ve butun madencilik detaylarida acik sekilde herkez ile paylasilmaktadir. Bu paylasimi yapan binlerce site var. Mesela Blockchain.info ya girerek bu bilgilerin cogunu gorebilirsin. Google a yazarak daha cok siteler bulabilirsin. Turkiyede de bircok site vardir bunlari gosteren.
Bitcoin’in zaten cikis amaci, milletin keyfine gore oyle para basmasini engellemek ve bu rezalet duzeni degistirmek. Dolayisiyla Bitcoin’i kimse oyle kafasina gore degistiremez. 21 milyon fazla uretemez.
Ama bak BCH i ornek vermissin. Her ne kadar BCH de oldukca benzer bir coin olsada arada farkliliklar var. Benim yukarida yazdiklarimin hepsi Bitcoin icin gecerli seyler. Altcoinlere gelince farkliliklar cok. Her birini tek tek inceleyerek dikkatli hareket etmen lazim.
Bu arada Bitcoin’in kuruculari dahada Bitcoin cikarirsan demissin. Bunu yapamazlar. Hickimse yapamaz. Cunku kurucusu dahil hickimse Bitcoin’in merkezi yaa sahibi degldir. Yani internetin sahibi kim dermis gibi oluyor biraz. Yada Email in sahibi kim dermis gibi. Bunlar sadece baglanti protokolleri ve sahipleri yok. Insanlar birbirine direk baglanarak biresyeler gonderebiliyorlar.
Emin ol zaten eger Bitcoin degistirilebilseydi, 21 milyon dan fazla yada az yapilabilseydi bunu oncelikle devletler yapar ve bir sekilde Bitcoini ellerine gecirirlerdi. Oysa bak, engelleyemedikleri gibi hicbir etkide bile bulunamiyorlar. Boyle yuz milyarlarca dolarlik bir sistem eger hacklenebilseydi emin ol hacklenirdi zaten 🙂
Onur Alsancak: Day to day trade’e yeni başlayanlar için dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir? Hangi kaynakları (İngilizce de olabilir) önerirsiniz eğitim amaçlı olarak?
Eray Tav: Day to day trade… guzel soru. Cok zamanim kalmadi malesef o yuzden uzun yazamayacam. Ama genel olarak haberleri cok yakindan ve dikkatlice dinlemen lazim. Haber kaynaklarini cok cok dikkatli secmen lazim. Ilk haber nereye geliyor? En dogru haber nereye geliyor? Canli yayinda kimler ne zaman ne hakkinda konusacak vs. bunlar muthis onemli.
Daha sonra genel volume ler ve alim satim order volumleri. Saniye aniye izlemek zorundasin. Tek bir borsanin degil. En buyuk borsalarin hepsinin rakamlari senin icin en onemli indikatorler olmali.
Sosyal medya senin en iyi arkadasin. Ama gidip facebook ta Bitcoin sayfasini begenmekle olmaz bu is. En saglam topluluklari bulup onlarin icin girmen lazim. Reddit, Bitcointalk, 4chan ile basla sonra daha derinlere in derim. Bazen en onemli dedikodular daha haber haline gelmeden buralarda konusuluyor
Eski kafa borsacilarin bir lkesi vardir ki kriptoda da genellikle ise yaradiigini gordum.
“Dedikodu da al, haberde sat” derler. Yani birseyin dedikodusunu duydun mu almaya basla. Haberi ciktimi, sat derler. Cunku haberi cikinca zaten cok gec olmustur. Tabi gidipte her duydugun dedikoduyada inanma.
Kar’ini yapinca mutlu olup cikmasini bil. Belirledigin kurallarin disina cikma. Cikarsan kessinlikle kaybedersin. Mantigina gore ilerle, duygularina gore degil. Sinirlendiginde, uzuldugunde, cok mutlu oldugunda devam etme. Oturup iyi mantikli bir plan yap ve yaptigin plana bagli kal.
Asla tavani ve tabani bulamayacagini kabul et. Ona gore basla ve bunu aklinda cikarma.
Kaynak olarak kendin arastirip bulman gerek. Tek tek yazmaya baslarsan aciklamada yapmak zorrunda kalirim. Ingilizcen var diye umut ediyorum. Turkce kaynaklarla hic zamanini bosa harcama bile. Sabit ingilizce kaynaklarda ol.
Egitim ve ogrenim alacagin yerlere cok dikkat et. Arkasinda bir borsanin, bir sitenin yada bir firmanin olmadigina dikkat et.
Day to day trade konusunda pek ise yaramaz ama Andreas Antonopolous’un videolarini izle derim. Amerika’da kripto kelimesinin gectigi butun devlet toplantilarini canli izle derim ki cogunlugu canli yayinlaniyor internette. Bazen grubada koyuyorum. Gerci kimse umursamiyor 😀
Teknik analizle vakit kaybetme derim. onun basari orani bence malesef %5 den fazla degil.
Geriside bol sans…
Yusuf Kaya: Anonim olan coinleri nasıl bilebiliriz
Adedi az olan coinleri bide
Eray Tav: Her coinin kac tane oldugunu olacagini (coincap deniyor) coinmarketcap.com dan gorebilirsin. Eger bahsettigin coin coinmarketcap e girememisse zaten cok dikkatli ol. Muhtemelen kendi sitelerinde yaziyorlardir. Ama acik kaynak kodlu olmasina cok dikkat et. Eger kodlari acik degilse bir pislik kesin vardir.
Yusuf Kaya: Anonim derken herhangi bir şirkete bağlı olmayan xrp gibi
Eray Tav: Merkezsiz demeye çalışıyorsun sanırım ki xrp merkezsiz bir coin degil. Alakasi bile yok hatta. En merkezli coinlerden biri.
Ama soruna yanit olarak soyle diyim, merkezsiz coinler, acik kaynak kodlu, proof of stake, proof of work gibi sistemleri olan, adil bir dagitim yapisina sahip ve en onemlisi hicbir yonetim/kontrol merkezi olmayan,sansurlenemeyen ve kapatilamayan coinlerdir. Bitcoinvealtcoin.com un ama sayfasinda yazdigi gibi 5 ana ilkeye dayanir.
Bu merkezsiz coinlerin listesini inceleyerek ve arastirarak bulman lazim. Herhangi bir yerde listesi varmi bilmiyorum ama varsa bile yenileri icermiyordur çünkü hergun bir yeni coin cikiyor.
Yusuf Kaya:Eray Tav aynen hocam merkezsiz coin demek istemiştim teşekkür ederim
Bitcoin ile ilk 2012 de tanistim ve ilk islemimi 2013 de yaptim. Daha sonra Turkiye`nin ilk Bitcoin Facebook grubunu kurdum. Suanda 50 binden fazla uyemiz mevcut. Benim icin Bitcoin ve altcoinlerin fiyatindan ziyade devrimsel hareketi onemlidir.