Hangi ICO`ya yada Coine para yatirmaliyim? Hangisini aliyim?

Ben sunu alin, bunu satin demem. Tek soyleyecegim arastirip, inceleyip iyi bilmediginiz ve teknolojisine inanmadiginiz seye kurus yatirmayin derim.

Bu zamanda insanlar sirf fiyati cikiyor yada dusuyor diye birseylere para yatiriyorlar. Bu en buyuk hatadir. Istatistiki olarak gunumuz ICO larinin %85`i scam (sahtekarlik). Kalan %12 lik kismi sadece gercek bir coin olusturuyor ve networku oluyor bu coinlerin ise sadece %2 lik kismi gercekten borsalara girebiliyor. Bu borsalara giren coinler arasindan ise sadece %1 i kalici oluyor. Bu rakamlar zaten neye nasil yatirim yapmaniz gerektigini size anlatir.

Yatirim yaparken insanlardan oneri istemeyin. Milletin dedigine gore yatirim yapmayin. Biliyorum en kolayi ve en inandirici olani o gibi gorunuyor. Sizi anliyorum. Ama en yaniltici olani bu yontem malesef. Cunku hicbir basarili yatirimci size sirlarini aciklamaz. Cunku her yatirimci bir firsati degerlendirir ve eger cok kisi o firsati degerlendirirse artik ortada firsat kalmaz. Ayni botlar gibi. Hicbir basarili bot satilik degildir.

Peki ne yapayim? Neye yatirim yapacagima nasil karar vereyim? 
Bir yatirimci gozuyle bakin. Bir bakkala %50 ortak olacaksaniz ona nasil sorular soruyor, nasil onu inceliyorsaniz o sekilde dusunmelisiniz. Ne kadar suredir bu is devam ediyor? Gelecegi var mi? ne kadar yapiyor? kac kisi taniyor? seveni sevmeyenleri kim? sahibi ve bakkalin diger ortaklari kim? vs.

1- Isin hesaplamalarina bakin. Kac tanesi piyasada? Market cap ne kadar? Coincap ne kadar? bu buldugunuz verileri basarili coinler ile kiyaslayin.

2- Projenin arkasinda olan takimi inceleyin. Gelistiricileri kimler? Daha once bu adamlar neler yapmislar? Hangi basarili projeleri bitirmisler? Unlu 3-5 kisi bu coini alin diyor diye almayin. Cunku onlar ucretli bu laflari soyluyorlar. Bunlara influencer lar denir. Yani etkileyici kisiler. Kitleleri bir lafiyla arkasindan takip ettirenlerdir. Projenin hakikaten uzerinde calisan isimleri tek tek iyice inceleyin ve o adamlarin gecmislerine bakin.

3- Yol haritalarina bakin. Hemen her coinin sitelerinde yayinladiklari bir yol haritalari vardir. Bu ay bunu yapacagiz, su ay sunu bitirecegiz. Bu ay mining network u acacagiz falan gibi seyler yazar. Bu yol haritalarina sadece bakip gecmeyin. Hakikaten soylediklerini soyledikleri zamanlarda bitirmislermi bu cok onemli. Genellikle kendine yeterince guveni olmayan coin projeleri “2018`in ilk ceyreginde sunu yapacagiz” falan diye yazarak daha genel konusmaya baslarlar. Cunku onlar bile emin degil ne zaman bitireceklerinden. Ayrica Yol haritalarindaki hedefler, soylendigi zamanda bitirilmis gibi editlenmemeli. Yani adamlarin 1 ayda bitirecegiz dedigi sey 6 ay surmusse, gidip sitedeki yol haritasini degistiriyorlar sirf soyledikleri zamanda bitirmisler gibi gorunsun diye.

4- Daha once benzer projeler yapilmis mi onlari inceleyin. Benzerleri neden basarisiz olmus? basarili olanlar varsa bu seferki neden basari olsun ki diye dusunun? Cunku eger bir yenilik getirmiyorsa, bir sorunu cozmuyorsa ona gerek de yoktur ve fazla buyumez.

5- Pre-mine varmi ona iyi bakin. Yani bir coin 100 milyon tane uretilmisse ve bunun 20 milyonu onceden proje sahiplerine rezerve edilmisse (premine buna denir) bu proje bariz sekilde para derdindedir. Parayi, teknoloji ve cozumun onunde tutan projeler kripto piyasasinda her zaman asagi siralarda kalir.

6- Coinin nere kokenli olduguna bakin. Asla irkci birisi degilim ama genelleme yapmak zorundayim. Rusyadan cikan coinler bu piyasada genellikle pek tutulamiyor. Cinden cikan coinlerde, ayni cin mallari gibi 2 gun sonra elinizde kaliyor. Kucuk veya yeteri derecede gelismemis, modernlesmemis ulkelerden gelen coinlere guvenmek oldukca zordur. Or: Ukrayna, Iran, Endonezya, Hindistan vs.

7- Daha ortada coin olmadan para yatirmayin. ICO larin bugunlerdeki en tipik ozellikleri, daha ortada coin bile yokken size satis yapiyorlar ve erken alislarda indirim sunuyorlar. $1 olacak coin diyorlar, erken satislarda 50 cent den satiliyor. Sonra coin ortaya cikinca zaten 30 cent de kaliyor. Projenin sahipleri elbette o coinin cok iyi olacagini soylerler ve $1 degil $10 olacak derler. Onada inanirlar muhtemelen. Ama siz inanmayin. Ortalik scam dolu. Ortaya cikmamis coini almak, birisinin dusuncesine para yatirmaktir. Dusunceye patent bile alamazsiniz. Sizden dusuncenizi ortaya doken bir prototip yada elle tutulur bir sey gostermenizi isterler ve o mali patentlerler.

8- Sitelerini iyi inceleyin. Adres varmi? Telefon var mi? Emaillara hemen yanit veriyorlar mi? Telegram, discord gibi gruplardaki katilim orani ve uye miktari nedir? Uyeler sahtemi yoksa hakikaten birseyler yaziyorlarmi? Twitter hesaplari aktif mi? ne kadarda bir twitter a projeleri hakkinda yeni birseyler koyuyorlar? Bunlarda oldukca onemli.

9- Okuyun ve anlayin. Ingilizce bilmiyorsaniz isiniz biraz zor acikcasi. Cunku dunya dilini konusmuyorsunuz demektir. Ama google yardimiyla yada ingilizceniz yettigince sitelerinde ve twitter hesaplarinda yazilanlari okuyarak anlamaya calisin. Anlamadiysaniz email atin ve sorun yada tweet ile sorularinizi sorun. Sizleri bilgilendirmek ve sizlere deger vermek zorundalar. Cunku siz onlara para vereceksiniz. Bunun karsiliginda elbette sizin endiselerinizi gidermek zorundalar.

Sonuc olarak

Sorgulayici, arastirmayi ve acimaz olun. Onlar sizden para istiyorlar. Pazarda bile 1 kilo domates alirken 1 liranin hesabini yapiyor, adama domatesin nereden nasil geldigini soruyorsaniz, kokluyorsaniz, tadiyorsaniz almadan once, o zaman hayatinizda hic duymadiginiz bir kisinin hayal urunu yarattigi coine 1000 lira yatirirken cok daha dikkatli olmaniz gerekir.